PSİKOMOTOR GELiŞİM (KÜÇÜK KASLARIN MOTOR GELİŞİMİ)

1. Baş ve işaret parmağımı kullanarak küçük nesneleri toplayabilirim.
   Uygulama: Çocuk bir masaya oturtulur. Önüne mercimek, pirinç gibi küçük nesneler konur, sonra bunları toplaması istenir. Toplama işlemini baş ve işaret parmaklarıyla yapıp yapamadığına bakılır.
2. Küçük ağızlı bir şişeden boncuğu çıkarabilirim.
   Uygulama: Ağzı küçük bir şişenin içine boncuk, nohut gibi küçük nesnelerden biri konularak çocuğun önüne verilir. Sonra şişenin içinde nesneyi çıkarması istenir. Çocuğun nesneyi şişeden baş aşağı çevirerek çıkarıp çıkarmadığına, baş ve işaret parmağı ile alıp alamadığına bakılır.
3. Dik bir çizgiyi modele bakarak çizebilirim.
   Uygulama: Çocuğun önüne bir kalem ve boş bir kâğıt verilir. Önce yetişkin kalemle kâğıda düz, dikey bir çizgi çizer, sonra çocuktan aynısını yapmasını ister. Çocuğun çizgiyi dik olarak çizip çizemediğine bakılır. (Çizgi uzunluğunun 2.5 cm. eğikliğinin ise 30 den fazla olmaması gerekmektedir.)
4. Gösterildiğinde (O) şeklini kopya edebilirim.
   Uygulama: Çocuğun önüne bir kalem ve boş bir kağıt verilir. Yetişkin başka bir kağıda çizilmiş olan daire şeklini gösterir. Ancak nasıl çizildiğini göstermez. Daha sonra çocuktan aynı şekli çizmesi ister. Herhangi bir kapalı şekil çizip çizemediğine bakılır. Tekrarlanan yuvarlaklar geçersiz sayılır
5. Dört adet küple kule yapabilirim.
   Uygulama:Çocuğun önüne aynı büyüklükte 4 adet tahta küp konur. Bunları üst üste koyarak kule yapması istenir. Devirmeden hepsini birbirinin üstüne koyup koyamadığına bakılır. En fazla üç kere denemesine izin verilir.
6. İki — üç adet boncuğu ipe dizebilirim.
   Uygulama: Çocuğun önüne üç adet orta boy boncuk veya ortası delik makarna vb, ve bir miktar yün parçası veya ayakkabı bağcığı verilir. Yünün bir ucu yapışkanlarla sertleştirilir ve çocuğun boncukları ipe dizmesi istenir.İki veya üç adet boncuğu ipe dizip dizemediğine bakılır.
7. Kitap sayfalarını tek tek çevirebilirim.
   Uygulama:Çocuğun önüne sayfaları kalın olan bir kitap verilir. (Tercihen mukavva bir kitap). Çocuktan kitabın sayfalarını çevirmesi istenir. Kitabın sayfalarını tek tek açıp açamadığına bakılır.
8. Yardımla, yapıştırıcı kullanabilirim.
   Uygulama: Çocuğa bir yapıştırıcı ve bir kağıt verilir. (Tercihen prit cinsi veya uhu). Elinden tutarak ve göstererek yapıştırıcıyı kağıda nasıl süreceği gösterilir. Sonra aynı işlemi kendisinin yapması söylenir. Yapıştırıcıyı doğru bir şekilde kağıdın arkasına sürüp süremediğine bakılır.
9. Yardımla, boya kalemlerini kullanabilirim,
   Uygulama: Çocuğun önüne kuru boya türünden boya kalemleri konur ve boş bir kağıda resim yapması istenir. Boya kalemlerini nasıl tutması gerektiği gösterilir. Kalemle herhangi bir karalama yapıp yapamadığına bakılır
10. Yardımsız, pastel boyalarla resim yapabilirim.
11. Uygulama:Çocuğa bir kez pastel boyaları nasıl tutacağı ve boyama yapacağını gösterildikten sonra kendiliğinden bir resim yapması istenir.  Karalama şeklinde bir resim yapıp yapamadığına bakılır.
12. Yardımla, makas tutabilirim.
    Uygulama: Çocuğun eline ucu küt olan küçük bir makas verilir. Yetişkin yardımıyla makası açıp kapaması istenir. Sonra istenirse çocuğa bir kağıt da verilerek birlikte kağıt kesme çalışmaları yaptırılabilinir. Çocuğun makası açıp- kapamasına ve düzgün tutup tutamadığına bakılır.
13. Dolu bir bardağı tek elimle tutabilirim.
    Uygulama: Bir su bardağı ağzına kadar su ile doldurulur. Çocuğun suyu dökmeden bardağı elinde tutup tutamadığına bakılır.
14. Örneğe bakarak (V) şeklini çizebilirim.
15. Uygulama:Çocuğun önüne boş bir kağıt ve kalem verilir. Yetişkin önce kağıda <v> şeklini çizer. Sonra çocuktan aynı şekli çizmesini ister. Şekillerin uçlarının birleşip birleşmediğine bakılır. Ucu açık olan şekil geçersizdir.
16. Hamurdan top yapabilirim.
    Uygulama:Piyasada satılan renkli oyun hamurlan veya evde hazırlanan tuz seramiği gibi hamurdan yapılmış yoğurma malzemeleri ile çocuğun yuvarlak şekiller oluşturup oluşturamadığına bakılır.
17. Legoları takıp çıkarabilirim.
    Uygulama:Birbirine takıp çıkarılabilen geçmeli oyuncaklarla (lego cinsi) oynayıp oynayamadığına bakılır. Bu oyuncakların parçalarını birbirine takıp çıkarabilmelidir.
18. Ufak adetleri toplayarak şişeye koyabilirim.
    Uygulama:Çocuğun önüne mercimek, nohut, fasulye gibi küçük nesneler ve bir şişe veya ağzı dar bir bardak konur. Toplama işlemini baş ve işaret parmaklarıyla yapıp yapamadığına bakılır.
19. Yardımla, baskı çalışmaları yapabilirim.
20. Uygulama:Çocuğun eline, kesilerek boyalı olarak hazırlanmış patates, soğan gibi malzemeler verilir. Yetişkinin yardımıyla bir kağıda bu şekilleri bastırıp bastıramadığına bakılır.

BÜYÜK KASLARIN MOTOR GELİŞİMİ

1. Tek başıma merdiven çıkabilirim.
2. Uygulama:Yetişkin yardımı olmadan merdivenin 15 cm’lik bir basamağını çıkıp çıkamadığına bakılır.
3. Yardımla, merdiven inebilirim.
4. Uygulama:Yetişkinin elinden tutarak 15 cm’lik bir basamağı inip inemediğine bakılır.
5. Büyük boy (20 cm çapında) bir topa tekme atabilirim.
6. Uygulama:Tek ayağı ile bir topa tekmeleyip tekmeleyemediğine bakılır
7. Orta boy (12 cm çapında) bir topu havaya atabilirim.
8. Uygulama:Topu havaya atarken iki elini kullanıp kullanmadığına bakılır.
9. Tek ayağım üzerinde 1 saniye durabilirim.
10. Uygulama:Tek ayağını kaldırıp hiç indirmeden ve bir yere tutunmadan 1 saniye kadar durup duramadığına bakılır. En çok üç denemeden ikisini yapmalıdır.
11. Çift ayakla zıplayabilirim.
12. Uygulama:Her iki ayağını da kullanarak arka arkaya birkaç kez zıplayıp zıplayamadığına bakılır.
13. Yardımsız, üç tekerlekli bir bisiklete binebilirim.
14. Uygulama:Çocuğun kendi başına bisikleti ileri doğru, üç metre veya daha fazla sürüp süremediğine bakılır.
15. Yardımsız, bir kaydıraktan kayabilirim.
16. Uygulama:Yetişkinin yardımı olmadan bir kaydırağın merdivenlerini çıkıp kendiliğinden kayıp kayamadığına bakılır.
17. Koşarken önümde bir engel varsa çarpmadan yolumu değiştirebilirim.
18. Uygulama:Hızla koşarken önüne bir nesne çıktığında yolunu değiştirip değiştiremediğine bakılır.
19. Düşmeden koşabilirim. 
20. Bardağımdaki suyu dökmeden içebilirim.
21. Sapı olan nesneleri (itmeli-sesli oyuncaklar, el arabası, bebek arabası vs.) itebilirim.
22. Uygulama:Tahta, plastik sopalı veya ipli oyuncakları çekerek ve iterek yürüyüp yürüyemediğine bakılır.
23. Oyuncağımı çekerek ileri-geri götürebilirim.
24. Uygulama:Saplı veya çekmeli oyuncakları en az üç metre çekerek ileriye ve geriye doğru yürüyüp yürüyemediğine bakılır.
25. 14: Su dolu bir bardağı dökmeden taşıyabilirim.
26. Uygulama:Çocuktan masanın üzerinde dolu olarak duran bir bardağı getirmesi istenir. Dökmeden taşıyıp taşıyamadığına bakılır

DİL GELİŞİMİ

1. 1Cümle niteliğinde tek sözcükler kullanabilirim.
   Uygulama: Çocuğun gel, otur, git, aç, kapa gibi tek sözcükle cümle kurup kuramadığına bakılır.
2. İki farklı sözcüğü birleştirebilirim.
   Uygulama: Çocuğun anne gel, baba otur, su ver gibi iki farklı sözcüğü bir arada kullanıp kullanamadığına bakılır.
3. Kelimeleri çoğul olarak kullanabilirim.
   Uygulama: Çocuğun birden fazla nesne için çoğul takısı kullanıp kullanamadığına bakılır. Kalemler, çoraplar, tokalar gibi. Rakam ve çok gibi çoğul anlamı verecek kelimeler kullanılırsa başarılı olarak değerlendirilir.
4. Adımı, soyadımı söyleyebilirim.
   Uygulama:“Senin adın ne?” diye sorulunca adını ve soyadını beraberce söyleyip söyleyemediğine bakılır.
5. Kısa ve basit şarkıları söyleyebilirim.
   Uygulama: Çocuğun bir iki mısralık basit şarkıları söyleyip söyleyemediğine bakılır.
6. Yeni duyduğum sözcükleri tekrar edebilirim.
   Uygulama: Çocuğa bir sözcük söylenir. Söylenen sözcüğü sizden sonra tekrarlayıp tekrarlayamadığına bakılır.
7. 1’den 3’e kadar sayabilirim.
   Uygulama: Çocuğun ezbere sırasıyla 1, 2, 3 diye sayıp sayamadığına bakılır.

SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİM

1. Basit ev işlerinde anneme yardım edebilirim.(Su getirmek, oyuncakları toplamak gibi).
2. Arkadaşlarımın yanında fakat tek başıma oyunlar oynayabilirim.
3. İnatçılık yapabilirim.
4. Adımı, soyadımı söyleyebilirim.
5. Kendi kendime oyunlar oynayabilirim.
6. Cinsiyetimi (kız mı, erkek mi) bilirim.
7. Hayali oyunlar kurup, oynayabilirim.
   (Bu yaş dönemindeki çocukların gerçek olmayan hayali oyunlar oynayıp, hayali varlıklarla konuşmaları gelişim dönemi özelliğidir.)
8. Eşyalarımı tanıyabilirim.
9. Kendimi bazı tehlikelere karşı koruyabilirim.(Ev kazaları, düşme vs.

ÖZBAKIM BECERLERİ

1. Basit giyeceklerimi kendi başıma giyip çıkarabilirim.
   Uygulama: Pantolon, yelek gibi giyeceklerin bir tanesini giyip giyemediğine veya çıkarıp çıkaramadığına bakılır.
2. Kendi başıma çatal, kaşık kullanarak yemek yiyebilirim.
3. Elimi yüzümü yıkayıp kurulayabilirim.
4. Tuvaletimi kendim yapabilirim.
   (Zaman zaman sizin götürmenizi de isteyebilir. Genel olarak kendinin yapması geçerlidir.)
5. Bardağımı tutup, suyumu içebilirim.
   Uygulama: Yetişkinin yardımı olmadan bardağıyla su içip içemediğine bakılır.

ALGILAMA

1. Büyük ve küçük kavramlarını algılayabilirim
   Uygulama:Çocuğun önüne aynı cinsten biri büyük diğeri küçük iki adet nesne konur. (Tabak, kaşık vs.) Sonra çocuktan büyük olanı göstermesi istenir. Çocuğun önce büyük olan nesneyi, sonra küçük olan nesneyi gösterip gösteremediğine bakılır.
2. İki farklı nesne arasından istenileni seçebilirim.
   Uygulama: Çocuğun önüne birbirinden farklı iki nesne konur. Örneğin bir elma, bir portakal vs. “Bana elmayı ver” denildiğinde elmayı verip veremediğine bakılır.
3. İki değişik şekli, şekil tablosuna yerleştirebilirim.
   Uygulama: Çocuğun önüne daire ve üçgen şeklinde iki şekil konur. Bunlar karton, plastik ve tahtadan yapılmış olabilir. Şekillerle aynı büyüklükte olan bir panonun üzerinde yer alan üçgen ve daire şekillerinin içine, hareketli olan bu (daire ve üçgeni) şekil parçalarını yerleştirip yerleştiremediğine bakılır.
4. Bir rengi tanıyabilirim.
   Uygulama:Ana renkler olan kırmızı, mavi ve sarıdan bir tanesini diğer iki renk arasından ayırt edip edemediğine bakılır.
5. Eylem bildiren emirlere uyabilirim.
   Uygulama: Çocuğa gel, otur, yat, ye gibi emirler verilir. En az iki tanesini uyup uyamadığına bakılır.
6. Verilen emirlere uyabilirim.
   Uygulama: Çocuktan, bir oyuncağı masadan alıp size vermesi, tekrar masaya
   koyması ve sonra da yere koyması istenir. Çocuğu hareketlerle yönlendirmeden, emirlerden en az ikisini yapıp yapamadığı gözlenir.

Resimde gördüğüm varlıkların adlarını söyleyebilirim. 
Uygulama: Çocuğa kedi, köpek, insan, kuş ve at resimleri gösterilir. Çocuğun en az bir varlığın ismini söyleyip söyleyemediğine bakılır.